Agresja – „ gwałtowne zachowanie zmierzające do zniszczenia lub uszkodzenia obiektów lub wyrządzenia krzywdy osobom uważanym za przyczynę doznanych upokorzeń, krzywd itp. Agresja może pojawiać się w ataku fizycznym, np. w postaci bicia, albo słownym, np. w formie wyzwisk lub przekleństw ”1.
Przemoc – to intencjonalne działanie (lub zaniechanie) jednej osoby wobec drugiej, w którym wykorzystywana jest przewaga (fizyczna, emocjonalna, materialna, zawodowa, społeczna). Przemoc narusza prawa i dobra osobiste, powodując cierpienia, szkody fizyczne i psychiczne. W konsekwencji ofiary przeżywają smutek, uczucie poniżenia, lęk, wstyd, izolują się.
Zestawienie bibliograficzne Agresja i przemoc w szkole utworzono na bazie zbiorów MiGBP w Grodkowie. Zawiera ono 89 publikacji za lata 2000-2021, pozycje zwarte oznaczono sygnaturą.
Książki :
1. Agresja / Barbara Krahé ; przekł. Jacek Suchecki. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005. M 041696
2. Agresja / Barbara Krahé ; przekł. Jacek Suchecki. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006. 000-074280, 000-073629
3. Agresja : ujęcie narracyjne / redakcja naukowa Przemysław Piotrowski. Warszawa : Difin, 2008. - M 043280
4. Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze / Bronisław Urban. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. M 042850
5. Agresja u dzieci : szkoła porozumienia / Joanna Danilewska. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2002. M 041697
6. Agresja w szkole / redakcja naukowa Maria Libiszowska - Żółtkowska, Krystyna Ostrowska. Warszawa : Difin, 2008. M 042167, 000-074744
7. Agresywność młodzieży : problem indywidualny i społeczny / Jolanta Maria Wolińska. Lublin : Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010. M 042659
8. Aktualne przejawy patologii i dewiacji społecznej : wybrane konteksty / red. nauk. Marek Walancik. Toruń : Wydawnictwo Naukowe "Akapit", 2009. M 042622
9. Bajki terapeutyczne na dobry dzień i jeszcze lepsze jutro : poradnik terapeutyczny pozytywnego myślenia, działania i odczuwania / Barbara Stańczuk ; [ilustracje Krzysztof Kałucki]. Kalisz : "Martel", 2015. 002-016610
10. Cyberprzemoc wśród dzieci i młodzieży / Robin M. Kowalski, Susan P. Limber, Patricia W. Agatston ; przekł. Adam Wicher. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2010. M 042751
11. Dobre i złe sekrety / Elżbieta Zubrzycka ; ilustracje Andrzej Fonfara. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2016. 002-016367
12. Edukacja zdrowotna : podręcznik akademicki / Barbara Woynarowska. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. 000-076074
13. Edukacja zdrowotna : podręcznik akademicki / Barbara Woynarowska. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. M 042098
14. Empatia zmienia nas, szkołę, świat : scenariusze zajęć Porozumienia bez Przemocy dla nauczycieli / Joanna Berendt, Paulina Orbitowska-Fernandez, Magdalena Sendor. Warszawa : CoJaNaTo, 2019. M 043432.
15. Krzyczeć, bić, niszczyć : agresja u dzieci w wieku do 13 lat / Joachim Rumpf ; przekł. Maria Bacdorf. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008. 000-078409, 020-018873, 040-015455
16. Łagodzenie konfliktów w szkole i w pracy z młodzieżą : poradnik do treningu mediacji / Diemut Hauk ; przekł. z niem. Magdalena Jałowiec . Kielce : ”Jedność”, 2003. M 041503
17. Młodzież a współczesne dewiacje i patologie społeczne : diagnoza, profilaktyka, resocjalizacja : praca zbiorowa / red. Stanisław Kawula, Henryk Machel ; Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, cop.2000. M 041096
18. Młodzież i przemoc : mechanizmy socjologiczno- psychologiczne / Krystyna Kmiecik – Baran. Warszawa : PWN, 2000. 000-070733
19. Mobbing w szkole : jak zapobiegać przemocy grupowej / Karl E. Dambach, przekł. Aleksandra Ubertowska. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003. M 041732
20. My – razem w społeczeństwie : scenariusze zajęć dla uczniów szkół gimnazjalnych / Aleksandra Banasiewicz – Tenerowicz. Kraków : Impuls, 2008. M 042155, 002-012979
21. Naprawa zachowania / Bill Rogers ; [tł. Ewa Niezgoda et al.]. Warszawa : Fraszka Edukacyjna, 2014. M 043013
22. Pedagogika : podręcznik akademicki. [T.] 2 / red. nauk. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski. Wyd. 1, dodr. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. M 041736/II, 000-073955, 000-072231
23. Pedagogika : podręcznik akademicki. [T.] 2 / red. nauk. Zbigniew Kwieciński, Bogusław Śliwerski. Wyd. 1, 5 dodr. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. M 042223/II, M 042342/II
24. Pedagogika społeczna : dokonania- aktualność – perspektywy : podręcznik akademicki dla pedagogów / red. nauk. Stanisław Kawula .Toruń : Adam Marszałek, 2006. M 042114
25. Profilaktyka w szkole : poradnik dla nauczycieli : praca zbiorowa / pod red. Bożeny Kamińskiej-Buśko, Joanny Szymańskiej. Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, 2005. M 041905
26. Programy profilaktyczne : podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki / Joanna Szymańska. Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, 2000. M 041903
27. Przemoc / Jane Bingham ; tł. Agnieszka Januszkiewicz. Poznań : IBIS, 2009. 002-014252, 010-016287, 020-018801
28. Przemoc : uraz psychiczny i powrót do równowagi / Herman Judith Lewis. ; tł. Anna Kacmajor, Magdalena Kacmajor. Wyd. 2 w jęz. pol. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004. 000-072817
29. Przemoc i prześladowanie w szkole : skuteczne przeciwdziałanie agresji wśród młodzieży / Suzanne Guerin, Eilis Henness [i. e. Hennessy] ; przekł. Jarosław Rybski. Wyd. 2. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008. M 042810, 000-078032
30. Przemoc w szkole : jak ją ograniczać : poradnik dla rodziców i pedagogów / Ken Rigby ; przekł. Robert Mitoraj. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2010. M 042773, 000- 078030
31. Psychologia agresji : wybrane problemy / Marzanna Farnicka, Hanna Liberska, Dorota Niewiedział. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2016. M 043139
32. Psychologia społeczna / Bogdan Wojciszke. Wyd. 1, 6 dodr. Warszawa : "Scholar", 2017. M 043163
33. Radzenie sobie młodzieży w sytuacjach trudnych / Danuta Borecka-Biernat, Paweł Kurtek, Agata Woźniak-Krakowian. Warszawa : Difin, 2018. M 043264
34. Rola i zadania psychologa we współczesnej szkole / pod red. Grażyny Katry i Ewy Sokołowskiej. Warszawa : Wolters Kluwer Polska, 2010. M 042536
35. Scenariusze lekcji wychowawczych dla nauczycieli i wychowawców w starszych klasach szkoły podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych / Maria Gudro-Homicka. Warszawa : Difin, 2017. M 043149
36. Słup soli: jak powstrzymać szkolnych dręczycieli / Elżbieta Zubrzycka ; il. Anna Ładecka. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007. 002-012692, 002-012814, 002-013925-30
37. Słup soli: jak powstrzymać szkolnych dręczycieli / Elżbieta Zubrzycka ; il. Anna Ładecka. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2012. 002-014983-85, 002 -015395-98
38. Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą : programy zajęć / pod redakcją naukową Ewy Grudziewskiej ; [recenzent Teresa Zubrzycka-Maciąg]. Warszawa : "Difin", 2015. M 043224/I
39. Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą : programy zajęć. Cz. 2 / pod redakcją naukową Ewy Grudziewskiej. Warszawa : "Difin", 2016. M 043224/II
40. Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą : programy zajęć. Cz. 4 / pod redakcją naukową Ewy Grudziewskiej. Warszawa : "Difin", 2019. M 043224/IV
41. Szkolny system przeciwdziałania przemocy rówieśniczej : praktyczny przewodnik / Jim Larson, Andrzej Kołodziejczyk ; tł. rozdz. 1, 3, 4 Tomasz Bernat. Otwock : Fraszka Edukacyjna, cop. 2019. M 043338
42. Szkoła bez agresji : od mediacyjnego kształcenia do bezkonfliktowego wychowania / Beata Prościak. Warszawa : ”Difin”, 2013. M 042941
43. Szkoła w sytuacji trudnej : zdążyć z pomocą / redakcja naukowa Beata Szurowska. Warszawa : "Difin", 2020. M 043407
44. Śmierdzący ser / Catherine DePino ; tł. z ang. Elżbieta Zubrzycka ; il. Anna Ładecka. Gdańsk : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, cop. 2004. 002-012651, 002-018828, 030-019075-77
45. Trudne sytuacje w klasie szkolnej – identyfikacja, propozycje rozwiązań / Aneta Paszkiewicz. Warszawa : ”Difin”, 2019. M 043473
46. Uczeń o specjalnych potrzebach wychowawczych w klasie szkolnej / Aneta Paszkiewicz, Małgorzata Łobacz. Warszawa : ”Difin”, 2013. M 043074
47. Vademecum pedagoga szkolnego / Mirosław Sałasiński , Beata Badziukiewicz. Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2003. M 041789
48. Vademecum wychowawcy / Beata Badziukiewicz, Mirosław Sałasiński. Warszawa : "Żak", 2005. M 041790
49. Zaburzenia w zachowaniu dzieci i młodzieży w kontekście trudnych sytuacji szkolnych i pozaszkolnych / pod red. nauk. Danuty Boreckiej-Biernat. Kraków : "Impuls", 2011. M 042794
50. Zachowania agresywne w szkole : badania porównawcze 1997 i 2003 / Krystyna Ostrowska, Janusz Surzykiewicz. Warszawa : Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej MEN, 2005. M 041898
51. Zachowania dewiacyjne młodzieży w interakcjach rówieśniczych / Bronisław Urban. Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, cop. 2005. M 041999
52. Złość i agresja u dzieci / Thomas B. Brazelton, Joshua D. Sparrow ; przekład Agnieszka Cioch. Wyd. 2. Sopot : Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2017. M 043151
53. Życie w szkolnej klasie : jak poprawić relacje i zapobiegać przemocy / Fabio Pasquale, Alfredo Cenini ; przekł. z jęz. wł. Anna Gogolin. Kielce : "Jedność", cop. 2018. M 043221
Artykuły z czasopism :
1. Agresja i przemoc / Paula Pilarska // Psychologia w Szkole. - 2012, nr 2, s. 61-67.
2. Agresywny uczeń / Aleksandra Kubala – Kulpińska // Życie Szkoły. - 2021, nr 5, s. 33-38.
3. Bezpieczna prywatność dziecka / Agnieszka Widera-Wysoczańska // Psychologia w Szkole. - 2004, nr 2, s. 77-86.
4. Bullying / Katarzyna Dmitruk-Sierocińska // Edukacja i Dialog. - 2004, nr 4, s. 65-66.
5. Bullying w liceum ogólnokształcącym / Mirosław Wojciechowski. - Bibliogr. // Problemy Opiekuńczo -Wychowawcze. - 2003, nr 5, s. 28-33.
6. Codzienna szkolna przemoc / Paula Pilarska // Psychologia w Szkole. - 2012, nr 2, s. 55-60.
7. Diagnozowanie i rozumienie agresji - trudności i wskazówki / Anna Karłyk-Ćwik // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2008, nr 1, s. 5-13.
8. Dokształcanie nauczycieli w zakresie radzenia sobie z agresją uczniów w szkole / Anna Karłyk. - Bibliogr. // Szkoła Specjalna. - 2004, nr 3, s. 174-184.
9. "Drugie życie" szkoły / Marek Jędrzejewski // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2000, nr 3, s. 19-24.
10. Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych w szkole / Elżbieta Potempska // Psychologia w Szkole. - 2010, nr 3, s. 52-63
11. Interwencja kryzysowa w szkole. Kurs I / Jarosław Jagieła // Psychologia w Szkole.- 2009, nr 4, s. 56-67.
12. Jak powstrzymać przemoc rówieśniczą w szkołach / Mirosław Wojciechowski. - Bibliogr. // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2002, nr 2, s. 56 -59.
13. Lepiej zapobiegać niż leczyć / Anna Wojciechowska // Psychologia w Szkole. – 2010, nr 3, s. 5-13.
14. Mobbing to prześladowanie w szkole / Ewa Brodacka-Adamowicz // Edukacja i Dialog. - 2002, nr 3, s. 17-22.
15. Mobbing w kontekście doświadczania przemocy w klasie szkolnej (nowe narzędzie diagnostyczne) / Piotr Kwiatkowski, Adam Szecówka // Szkoła Specjalna. - 2005, nr 5, s. 331-345.
16. Mobbing w procesie wychowania - przyczyny, przejawy, profilaktyka / Romualda M. Kosmatka // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2017, nr 1, s. 5-14.
17. Mobbing w szkole – interwencja i profilaktyka / Anna Piekarska // Psychologia w Szkole. – 2010, nr 2, s. 49-60.
18. Mobbing w szkole i w domu / Krzysztof Zajdel // Edukacja i Dialog. - 2003, nr 10, s. 62-65.
19. Nauczyciele wobec agresji i przemocy w szkole / Jan Tatarowicz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2001, nr 5, s. 32-38.
20. Nieagresywne o agresji / Urszula Sajewicz-Radtke // Psychologia w Szkole. - 2012, nr 4, s. 55-62.
21. „Nim będzie za późno" - zapobieganie powstawaniu zjawiska przemocy w szkole / Adam Krasnosielski, Katarzyna Dmitruk-Sierocińska // Wychowanie na co Dzień. - 2012, nr 3, s. 28-31.
22. Program przeciwdziałania przemocy w szkole podstawowej / Barbara Franusz // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2001, nr 5, s. 46-52.
23. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. Porozumienie w szkole / Elżbieta Nerwińska // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2007, nr 1, s. 8-13.
24. Przemoc i agresja w społeczności uczniów w okresie dorastania / Jolanta Lipińska // Nowa Szkoła. - 2000, nr 1, s. 35-38.
25. Przemoc w szkole: raport z badań / Jolanta Matkowska // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2012, nr 7, s. 31 -36.
26. Reakcje uczniów – świadków przemocy wobec nieakceptowanych kolegów / Agnieszka Konieczna // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2015, nr 4, s. 41- 48.
27. Sposoby na niedobre myśli i czyny / Magdalena Dziedziak-Wawro // Psychologia w Szkole. - 2012, nr 4, s. 63-72.
28. Szkoła jako instytucja totalna / Jarosław Rokicki // Psychologia w Szkole. - 2011, nr 4, s. 70-75.
29. Szkoła - ziemia nieludzka? / Maria Dudzikowa // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2004, nr 9, s. 59-62.
30. Świat krzywdy dziecka. Jak przygotować spotkanie z rodzicami / Anna Piekarska // Psychologia w Szkole. - 2009, nr 3, s. 78-89.
31. Ukryte krzywdy dziecka / Marta Melka // Psychologia w Szkole. – 2012, nr 2, s. 68-74.
32. Wzmocnienie poziomu bezpieczeństwa w szkole zgodnie z priorytetem MEN / Maria Pecyna // Życie Szkoły. - 2015, nr 9, s. 4-6.
33. Zachowania agresywne uczniów w świetle badań porównawczych / Krystyna Ostrowska // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2008, nr 3, s. 13-22.
34. Zapobieganie i ograniczanie przemocy rówieśniczej w szkole. Sprawiedliwość naprawcza jako element kreowania kultury współpracy i budowania kapitału społecznego / Aleksandra Tłuściak - Deliowska // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2017, nr 8, s. 35-43.
35. Zjawisko agresji dziecięcej w szkole / Joanna Glik // Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze. - 2015, nr 8, s. 48-52.
[ Sondaż przeprowadzony w strzeleckich szkołach podstawowych ]
36. Zrozumieć zachowanie ucznia / Marta Melka // Psychologia w Szkole. - 2010, nr 3, s. 44-51.
oprac. Anna Stępkowska
1 Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M.: Słownik pedagogiczny. Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 8.
